K.K.T.C.

MALİYE BAKANLIĞI

GELİR VE VERGİ DAİRESİ

[ Home ] [ Vergi Takvimi ] [ Vergi Yasaları ] [ Murakıplar Listesi ] [ Oranlar/Vergiler ] [ Motorlu Araçlar ] [ Tekdüzen ] [ Linkler ] [ Site Haritası ]

Sadece Kişisel Sitem

 

Hesap Planı

MALİ TABLOLAR İLKELERİ: 

   

 

Mali tablolar ilkeleri, temel mali tabloların düzenlenmesinde işletmeler tarafından uygulanacak kuralları ifade eder.

 

            Tek Düzen Muhasebe Sisteminde yer almayan konularda muhasebe standartlarına, yoksa muhasebe kavramlarına uygun olarak öncelikle işletmenin  içinde bulunduğu sektörde söz konusu işletme büyüklüğü için yaygın olarak kullanılan, bunun da uygulanmadığı hallerde uluslararası muhasebe standartlarda benimsenen esaslara uyulur. 

 

            Mali  Tablolar aşağıdaki tabloları içerir;

  1- Bilanço
  2- Gelir Tablosu
  3- Satışların Maliyeti Tablosu
  4- Fon Akım Tablosu
  5- Nakit Akım Tablosu
  6- Kar Dağıtım Tablosu***
  7- Öz Kaynaklar Değişim Tablosu

 

 

            Bu tablolardan bilanço ve gelir tablosu dip notları ve ekleri ile birlikte temel mali tabloları, diğerleri ise ek mali tabloları oluşturur.

           

            ***  Kar payı dağıtımında bulunan işletmeler için geçerlidir.

 

 

            Temel Mali Tabloların Düzenlenme İlkeleri

 

           A- BİLANÇO İLKELERİ

           

            1- Varlıklara ilişkin ilkeler,

            2- Yabancı kaynaklara ilişkin ilkeler,

            3- Öz kaynaklara ilişkin ilkeler.

 

1- Varlıklara İlişkin ilkeler:

 

a-

İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya çevrilebilecek varlıkları, bilançoda dönen varlıklar grubu içinde yer alır.
b- İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya çevrilemeyen hizmetlerden bir hesap döneminden daha uzun süre yararlanılan uzun vadeli varlıkları, bilançoda duran varlıklar grubu içinde yer alır. Dönem sonu bilanço gününde bu grupta yer alan hesaplardan vadeleri bir yılın altında kalanlar dönen varlıklar grubunda ilgili hesaplara aktarılır.
c- 

Bilançoda  varlıkları,  bilanço tarihindeki  gerçeğe uygun değerleriyle gösterebilmek için  varlıklardaki değer düşüklüklerini göstererek karşılıkların ayrılması zorunludur. Dönen varlıklar grubu içinde yer alan menkul , alacaklar, stoklar ve diğer dönen varlıklar içinde ilgili kalemler için yapılacak değerleme sonucu gerekli durumlarda uygun karşılıklar ayrılır.

 Bu ilke, duran varlıklar grubunda yer alan alacaklar, bağlı menkul kıymetler, iştirakler, bağlı ortaklıklar ve diğer duran varlıklardaki ilgili kalemler için de geçerlidir.
d-  Gelecek dönemlere ait olarak önceden ödenen giderler ile cari dönemde tahakkuk eden, ancak gelecek dönemlerde tahsil edilecek olan gelirler kayıt ve tespit edilmeli ve bilançoda ayrıca gösterilmelidir. 
e- Dönen ve duran varlıklar grubunda yer alan alacak senetlerini bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile gösterebilmek için reeskont işlemleri yapılmalıdır.
f-

 Bilançoda duran varlıklar grubunda yer alan maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıkların mal oluş bedellerini çeşitli dönem maliyetlerine yüklemek amacıyla, her dönem ayrılan amortismanların birikmiş tutarları ayrıca bilançoda gösterilmelidir.

g-  Duran varlıklar grubu içinde yer alan özel tükenmeye tabi varlıkların mal oluş bedelini çeşitli dönem maliyetlerine yüklemek amacıyla, her dönem ayrılan tükenme paylarının birikmiş tutarları ayrıca bilançoda gösterilmelidir.
h- Bilançonun dönen ve duran varlıklar gruplarında yer alan alacaklar, menkul kıymetler, bağlı menkul kıymetler ve diğer ilgili hesaplardan ve yükümlülüklerden işletmenin sermaye ve yönetim bakımından ilişkili bulunduğu ortaklara, personele, iştiraklere ve bağlı ortaklıklara ait olan miktarların ayrı gösterilmesi temel ilkedir.
ı-

Tutarları kesinlikle tespit edilemeyen alacaklar için herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz. Bu tür alacaklar bilanço dipnot veya eklerinde gösterilir.

i- Verilen rehin, ipotek ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatların özellikleri ve kapsamları bilanço dipnot veya eklerinde açıkça gösterilmelidir.

Bu ilke alınan rehin, ipotek ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatlar için geçerlidir.

Ayrıca, işletme varlıkları ile ilgili toplam sigorta tutarlarının da bilanço dipnot veya eklerinde açıkça gösterilmesi gerekmektedir.

 

  

 

             

 

2- Yabancı Kaynaklara ilişkin ilkeler:

 

a-  İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde vadesi gelen borçları, bilançoda kısa  vadeli yabancı kaynaklar grubu içinde yer alır.
b-

İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde vadesi gelmemiş borçları, bilançoda uzun vadeli yabancı kaynaklar grubu içinde yer alır. Dönem sonu bilanço gününde bu grupta yer alan hesaplardan vadeleri bir yılın altında kalanlar kısa vadeli yabancı kaynaklar grubundaki ilgili hesaplara aktarılır.

c- Tutarları kesinlikle tespit edilemeyenleri veya durumları tartışmalı olanları da kapsamak üzere işletmenin bilinen ve tutarları  uygun olarak tahmin edilebilen bütün yabancı kaynakları kayıt ve tespit edilmeli ve bilançoda gösterilmelidir. İşletmenin bilinen ancak, tutarları uygun olarak  tahmin edilemeyen durumları da bilançonun dipnotlarında açık olarak gösterilmelidir.
d- Gelecek dönemlere ait olarak önceden tahsil edilen hasılat ile cari dönemde tahakkuk eden ancak, gelecek dönemlerde ödenecek olan giderler kayıt ve tespit edilmeli ve bilançoda ayrıca gösterilmelidir.
e- Kısa ve uzun vadeli yabancı kaynaklar grubunda yer alan borç senetleri bilanço tarihindeki gerçeğe uygun kıymetleri ile gösterebilmek için reeskont işlemleri yapılmalıdır.
 f- Bilançonun kısa ve uzun vadeli yabancı kaynakları gruplarında yer alan borçlar ,alınan  avanslar ve diğer ilgili hesaplardan işletmenin sermaye ve yönetim bakımından ilgili bulunduğu ortaklara, personele, iştiraklere ve bağlı ortaklara ait olan tutarların ayrı gösterilmesi temel ilkedir.

 

 

 

 

3- Öz Kaynaklara İlişkin İlkeler:

 

a-

İşletme sahip ve ortaklarının sahip veya ortak sıfatıyla işletme varlıkları üzerindeki hakları öz kaynaklar grubunu oluşturur.   İşletmenin bilanço tarihindeki ödenmiş sermayesi ile işletme faaliyetleri sonucu oluşup, çeşitli isimler altında işletmede bırakılan karları ile dönem net karı (zararı) bilançoda öz kaynaklar grubu içinde yer alır.

b- İşletmenin ödenmiş sermayesi bilançonun kapsamı içinde tek bir kalem olarak gösterilir. Ancak esas sermaye özellikleri farklı hisse gruplarına ayrılmış bulunuyorsa, esas sermaye hesapları her grubun haklarını, kar ve tasfiye paylarının dağıtımında sahip olabilecekleri özellikleri ve diğer önemli özellikleri yansıtacak biçimde bilançonun dipnotlarında gösterilmelidir.
c-

İşletmenin hissedarları tarafından yatırılan sermayenin devam ettirilmesi gerekir. İşletmede herhangi bir zararın ortaya çıkması, herhangi bir nedenle öz kaynaklarda meydana gelen azalmalar; hem dönemsel, hem de kümülatif olarak takip edilmeli ve işlenmelidir.
d- Öz kaynakların bilançoda net olarak gösterilmesi için geçmiş yıllar zararları ile dönem zararı, öz kaynaklar grubunda indirim kalemleri olarak yer alır.
e- Öz kaynaklar; ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıl karları (zararları) ve dönem net karı (zararı) ndan oluşur.Kar yedekleri ihtiyat,statü ve olağanüstü   yedekleri ile yedek niteliğindeki karşılıklar , özel fonlar gibi işletme faaliyetleri  sonucu elde edilen karların dağıtılmamış kısmını içerir. Sermaye yedekleri ise hisse senedi ihraç primleri,  iptal edilen ortaklık payları, yeniden değerleme değer artışları gibi kalemlerden meydana gelir.

  

      

   

 

 

 

 

  

  Kurulum: 10.04.2000

Son Güncelleme: 23.05.2006